Kupa Terapi Uygulama İlkeleri

Uygulama nasıl yapılır? Uygulama yapılmaması gereken kritik alanlar neresidir? Uygulama bölgesi seçimi nasıl yapılmalıdır? Tedavi protokolü nasıl oluşturulmalıdır? Bazı anatomik yapıların deri üzerindeki lokalizasyonları? Yanlış uygulamalar nelerdir? Gibi birçok konunun açıklığa kavuşması gerekir.

Kupa Uygulamasında Bölge Seçimi

Kupa tedavisinde en çok merak edilen konulardan birisi kupanın uygulanacağı bölgelerin nasıl belirleneceği konusudur. Bu konuda farklı görüşler vardır. Sorulan sorulardan biri şudur: Kupa uygulamasını akupunktur noktalarına mı yapmamız gerekir? Evvela kupa uygulamasında akupunkturdaki kadar noktasal bir uygulama yoktur. Bunun sebebi etki mekanizmasının tamamen farklı olmasından kaynaklanır. Akupunkturdaki noktalar yerine hacamatta bölgeler vardır. Birkaç istisna bölge dışında bütün vücuttan kupa uygulaması yapılabileceği gibi akupuntur noktalarından da elbette hacamat yapılabilir. Ama bu bir zorunluluk değildir. Akupunkturla beraber kupa uygulaması yapacak kişilerin ise akupunktur eğitimi almış olması gerekir.

Noktalar hastalıktan hastalığa değişiyor mu? Noktaları kullandığımızda terapötik sonuç değişir mi? Kupa Uygulamasında en uygun deri alanları nelerdir? Bu noktaların belirlenmesinin altında yatan herhangi bir bilimsel temel var mıdır? Geleneksel uygulamalarda altında yatan mekanizmadan çok yüzyıllar içinde yapılan uygulamaların yararlı görülenlerinin devam edip yararsız görülenlerin terk edilmesine bağlı kanaatler vardır. Hangi durumlarda kupa uygulamasının nereden yapılacağı ile ilgili ayrıntılı haritalar çıkarılmıştır. Bunların bir kısmı güncel hastalık isimlendirmeleriyle beraber kullanılacak şekilde güncellenmiştir. Bu anlamda uluslararası bir standart henüz olmamakla beraber bu bölgeler kullanılabilir. Ancak etkili sonuçlar almak için hangi hastalıkta hangi nokta gibi haritalar aramak yerine uygulanmaması gereken yerleri bilmek ve nokta seçiminde uygulanacak esasları anlamak ve kendi klinik uygulamalarımız ve okumalarımızla geliştirmek daha doğru bir yaklaşım olur.

Kupa Uygulama Protokolü

Burada üç yaklaşım önemlidir. Birincisi kupa terapisi sadece tedavinin bir enstrümanı olarak düşünülmeli hastanın durumuna uygun başka tedavilerle gerekirse kombine edilmelidir. Diyet mutlaka protokole eklenmelidir. Protokolü oluştururken yaklaşımlardan birisi hayati organ detoksifikasyonudur ki genel durumu iyi olan hastalarda tek seansta ya da hastanın durumuna göre iki ya da üç seansta yapılabilir. Bu protokol genel bir vücut temizliğini esas alır. İlk muayeneye gelen hastalarda uygulanması 6 ayda bir, en geç yılda bir tekrarlanması önerilir. İkincisi de hedef organ protokolü ise hastalığa özel olarak belirlenen bölgelerden gerekli sayıda uygulamayı kapsar. Üçüncüsü de hacamat uygulaması ile peygamberimizin tavsiye ettiği çörekotu, bal, hurma ve costus bitkisinin takviye edilmesi şeklinde uygulanır.

Hacamatın Terapötik Etkisi

Unutulmaması gereken en önemli konu hacamatın terapotik etkisinin vücuttan alınan kan miktarı ile ilişkisinin olmadığıdır. Hacamatta terapötik etkiyi oluşturan unsurlar şunlar;

  • Kupa sayısı
  • Vakum süresi ve basıncı
  • Seçilen anatomik alan
  • Kesiklerin derinliği
  • Uzaklaştırılan etken patojen maddelerin miktarı
  • Açığa çıkan nitrik oksitin, damar genişletme (vazodilatasyon), mikrop öldürücü (antimikrobiyal), yeni damarlanma (anjiojenik) ve yara iyileştirici etkisi

KUPA TERAPİNİN UYGULANDIĞI DURUMLAR

  • Kupa uygulamasının etkin görüldüğü klinik uygulama sahalarına baktığımızda oldukça geniş bir spektrum olduğunu görürüz;
  • Kas-iskelet sistemi hastalıkları
  • Kalp damar sistemi hastalıkları
  • Sindirim sistemi hastalıkları
  • Deri (cilt) hastalıkları
  • Solunum sistemi hastalıkları
  • Üriner sitem hastalıkları
  • Göz ve kulak hastalıkları
  • Nörolojik ve psikiyatrik hastalıklar
  • İmmunolojik hastalıklar
  • Onkolojik hastalıklar

KUPA TERAPİNİN KONTRENDİKASYONLARI

Derin Ven Trombozu

Derin ven trombozu bacaktaki derin toplar damarlar içerisinde pıhtı oluşması sonucu ortaya çıkan klinik tablodur. Derin ven trombozu olan hastaya kupa terapisi uygulanmaz. Hacamat sirkülasyonu arttıracağı için mevcut olan trombüsleri yerinden oynatıp Pulmoner Emboli riskini artıracağı için Derin Ven Trombozu tablosunda hacamat yapılmaz.

Hipotansiyon

Hipotansiyonda da kupa uygulaması yapılmaz. Zaten kupa uygulaması sonrası hafif bir hipotansiyon gelişebilmektedir. Bu durum sadece yaş kupada değil kuru kupada da ortaya çıkabilmektedir. Alınan kanın miktarından ziyade parasempatik sitemin uyarılmasına bağlı damarlarda genişleme (vazodilatasyon) ve refleks hipotansiyon gelişebilmektedir. Hastalarda bu nedenle hacamat öncesi tansiyonun normal düzeye geldiğinden emin olunmalıdır.

Gebelik

Hali hazırda gebeler üzerinde herhangi bir çalışma olmadığı ve hacamattan sonra fetüsü besleyen kan dolaşımın nasıl etkilendiği bilinmediği için gebelikte yapılmaz.

Menstrüasyon Dönemi

Menstrüasyon (adet dönemi) boyunca kaybedilen kan miktarı ortalama 50 ml olup, en fazla 100 ml’dir. Menstrüasyon döneminde yapılan hacamat, kan volümünün fazladan azalmasına ve demir eksikliğine sebep olabileceği düşüncesi ile yapılmaz.  Daha da önemlisi hacamat endokrin sistem üzerine etki etmektedir. Ancak hacamatın menstrüasyon siklusun doğal seyrine nasıl etki edeceği ile yeterli ilgili bilgi yoktur.

Sempatik Aktivasyon

Korku, heyecan gibi durumlarda damar kasılması (vazokonstriksiyon) geliştiği için kupa terapisi uygulanmaz. Bu durumlarda senkop (bayılma) durumu gelişebilir. Bayılma riskine karşılık hastanın dikkatli takip edilmesi gerekir.

Varisler

Varisi artırma ihtimaline karşı varisli damarlar üzerine kupa uygulaması yapılmaz. Ancak varislerin çevresindeki bölgeye uygulanabilir.

Metastatik Kanserler

Kanserli bir hastanın kanseri metastaz yapmışsa kanserin türüne ve derecesine bakılmaksızın bu durumlarda kupa uygulanması yapılmaz.

Anemi

Hemoglobin değerinin 9,5 mg/dl altına düştüğü anemik tablolarda ve demir seviyesi düşük hastalarda hacamat uygulanması yapılmaz. Anemi tablosunda 1 ay demir takviyesinden sonra hacamat uygulanabilir.

Hemofili

Hemofili ya da kanana pıhtılaşma bozukluğu olan hastalarda hacamat kanama riskini artırdığı için yapılmaz.

Düşük Vücut Kitle İndeksi

Vücut kitle indeksi (VKİ) 18.5’den düşük zayıf olan hastalarda kupa uygulaması yapılmaz.

Böbrek Yetmezliği

Böbrek yetmezliği böbreklerin çalışmasının yavaşlaması veya durmasına bağlı olarak kanda bulunan su, tuz ve diğer elektrolitlerin dengesinin bozulmasıdır. Kupa uygulaması cilt altında depolanan toksinlerin bir kısmını vücut dışına alırken bir kısmının da kana mobilize olmasına sebep olur. Bu durum böbreklerin yükünü artırabilir. Böbrek yetmezliği olan hastalarda hacamat konusu tartışmalı bir konudur.

Antikoagulan İlaç Kullanımı

Antikoagulan ilaç kullanımında hacamat uygulaması da tartışmalı bir konudur. Kurallarına uygun yapılan normal bir hacamat uygulamasında müdahale ettiğimiz alan dermo-epidermal bileşkedeki kapiller seviyedir. Dolayısı ile insizyonlar çok yüzeyeldir ve arteriollere geçmez. Bu nedenle antiagregan kullanan hastalarda kesiden kaynaklanan bir dış kanamadan ziyade vakuma bağlı bazı damarsal değişiklikler ve kan vizkozitesinin azalmasına bağlı olarak iç yapılarda mikro kanama riski düşünülerek yapılmaz. Yapılması zaruri durumlarda birkaç gün önceden kesilebiliyorsa ilaç kesilmeli kesilemiyorsa tek seansta uygulanacak kupa sayısına ve kesme derinliğine dikkat edilerek yapılmalıdır.

Diyabet (Şeker) Hastalığı

Diyabet hastalarında doku perfüzyonu zayıftır ve yara kapanması uzar. Yara iyileşmesi geciktiği için tek seansta az sayıda, 3-4 numara kupa uygulanmalıdır. İnsizyonlar az sayıda çizikle yapılmalı, kupalar minimal basınçla tutulmalıdır. İnsizyonlara iyileşmeyi hızlandırmak için kantaron yağı sürülebilir.

Açık Yaralar

Soyulmuş, sızıntılı ve enfekte aktif yaralar üzerine hacamat uygulanması fibrin parçalanma ürünlerini artırabileceğinden dolayı tartışmalıdır. Cerrahi yaralar, dekübit yaraları ve ülserlerde böyledir. Bunların direk üzerine uygulamak yerine ihtiyaç halinde bütünlüğü bozulmamış deriye uygulamak daha uygundur. Yaralarda kan dolaşımını artırmak için vakum tedavisi yapılabilir.

Baş Uygulaması

Kafa uygulamalarında aynı anda iki kupadan fazla çalışılmamalı, az insizyon (en fazla 9-10 kesi) uygulanmalı, vakumlama süresi kısa (en fazla 30 sn) tutulmalı ve aralıklarla (2 dakikada bir) gevşetilip tekrar (en fazla 3-4 kez) vakumlanmalıdır. Başta baş boyun birleşimi olmak üzere boyun da yapılacak uygulamalarda kanama riski açısından dikkatli müdahale yapılmalıdır.

Yaş Bebekler

0-1 yaş bebeklere kupa terapisi uygulanır ancak 1-2 numaralı az sayıda kupa ve az sayıda çizik ve az miktarda basınç uygulanarak yapılmalıdır. 0-1 yaz arası bebeklere gerektiğinde kupa uygulaması yapılabilir ancak sırt kısmından ve sadece iki kupa ile sınırlandırılır.

Yukarıdaki yazı teşhis ve tedavi amacıyla değil bilgi vermek amacıyla yazılmıştır. Kupa tedavisiyle ilgili merak ettiğiniz konuları sorabilir, sorunuzla ilgili öneriler isteyebilirsiniz.