KUPA TERAPİNİN TEDAVİ EDİCİ ETKİSİ

Kupa terapisinin kullanıldığı topluma göre üzerine oturduğu 3 temel ekolden bahsedebiliriz. Bunlardan ilki geleneksel Çin ekolüdür ki temel felsefesi 5 unsur üzerinde şekillenen bir hastalık sağlık teorisidir. İkinci olarak geleneksel İran tıbbından bahsedebiliriz ki temelinde ahlatı erba olarak bilinen vücutta meydana gelen olayları vücuttaki 4 sıvının değişiklikleri ile tarif eden bir teoridir. Bir de kupa terapisinin etkilerini modern tıbbın argümanları ile açıklamaya çalışan Taibah teorisi vardır.

Geleneksel Çin Tıbbı (TCM)

Geleneksel Çin Tıbbında (TCM) Kupa Terapisi üzerine yazılmış birçok eser vardır. Bunların en derli toplularından birisi İlkay Zihni Chirali’nin yazdığı eserdir. Chirali bu kitabında kupa terapisinin 10 uygulama yöntemini tanımlıyor ve kupa terapinin mekanizmasını geleneksel Çin tıbbı argümanlarıyla açıklamaya çalışıyor. Geleneksel Çin felsefesine göre kâinat ağaç, ateş, toprak, metal ve su olmak üzere 5 unsurdan oluşmaktadır. Bu felsefenin geleneksel Çin tıbbındaki uygulamasına baktığımızda vücutta yang ve yin olarak anılan dişi ve eril enerji dengesinin bu 5 unsurdaki değişikliklere bağlı olarak bozulduğu ve hastalıkların bu şekilde ortaya çıktığını öne sürmektedir. Şifanın yeniden elde edilmesi için yapılan müdahaleler ise enerji kaynaklarının değiştirilmesi (qi), yetersiz kanın giderilmesi (xu) ve yetersiz enerjinin regülasyonu (wei qi) ile bu dengenin tekrar yerine konmasını esas almıştır. Bu nedenle kupa terapisi enerji akışındaki blokajı kaldırmak için akupunkturla kombine olarak akupunktur noktalarından uygulanır.

Geleneksel İran Tıbbı (TIM)

Geleneksel İran Tıbbında (TIM) kâinat ateş, hava, toprak ve su olmak üzere 4 unsur ve bu dört unsurun vücuttaki oranlarını gösteren balgam, safra, kan ve sevda olmak üzere 4 hılt yani 4 vücut sıvından oluşmaktadır. Her insanda bu sıvıların seviyeleri birbirinden farklıdır. Buna göre her bedenin bir mizacı vardır ve bu sıvıların mahiyetlerine göre mizaçlar tanımlanmıştır. Hastalıklar bir sıvının vücutta çoğalması ya da azalması ile ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle geleneksel İran tıbbında uygulanan yöntemler boşaltımı esas alır ve fazladan olan sıvının vücuttan uzaklaştırıp 4 sıvının dengesini sağlayarak terapötik etkiye ulaşmayı amaçlar. Bunun bir yolu kanı uzaklaştırmaktır. Literatürde buna bloodleting denir. Birçok metodu vardır. Filelobotomi, yaş kupa terapisi ve sülük bunlardandır. Bunun dışında bağırsakla boşaltımı hızlandıracak müshiller, idrarı çoğaltan fitoterapotik ajanlar, ter ile boşaltımı kolaylaştıran hamam ve sauna uygulamaları ve solunum yollarından boşaltımı kolaylaştıran enfiye çekme ve balgam söktürücüler fazlalığı atmak maksadıyla kullanılırlar.

Taıbah Teorisi

Taibah teorisi kupa terapisi etki mekanizmalarını fizyoloji ve anatomi bilgisi çerçevesinde yeniden ele almayı amaçlayan bir yaklaşımdır. Mısırda kupa terapisi üzerine araştırmalar yapan Salah Muhammed El Sayed ve arkadaşlarının ortaya attığı bir fikirdir. Bu nedenle Salahın teorisi olarak da anılır. Taibah Teorisi (El-Sayed Mısır) 2013 yılında yayınlanan bir makaleyle ilk kez hacamatın bilimsel etkilerini açıklamış ve taibah teorisini tartışmaya açmıştır. Bu makalede hacamat, minör cerrahi işlem olarak ele alınmış ve bilimsel bir temele oturtulmuştur.

Taibah teorisini temelinde negatif basınca maruz bırakılan dermis tabakasından ve kılcal damar endotelinden gerçekleşen süzücü etki yatmaktadır. Taibah teorisi kapiller membran aracılı filtrasyonun mekanizmasını izah etmektedir. Taibah teorisine göre derideki damarsal ağın tıpkı böbreklerdeki damarsal (glomerüler kapiller) ağ gibi toksinleri cilt altına süzmek gibi bir fonksiyonu vardır. Bu toksinlere CPS (causative pathological substance) denilmektedir. Bu teoriye göre kupa terapisi hastalıklara sebep olan maddelerin basınç farkına bağlı olarak atılımının gerçekleştiği, böbreklerdeki süzme işlemi ve abse boşaltma prosedürleri gibi minör cerrahi bir prosedürdür. “Hacamat ile dışarı alınan sıvı; “kapiller kan + intertisyel sıvı + toksinlerdir.” Tabiah teorisi ışığında madem vücuttan atılamayan CPS’ler kandan uzaklaştırılmak için cilt altı intertisyel sıvıya yönlendirilmektedir, lokal olarak filtrelenmiş ve yoğun CPS içeren bu sıvının cildin yüzeyine uygulanan negatif basınç ve insizyonlarla vücut dışına alınması makul bir yaklaşım olacaktır.

Kupa Terapinin Etki Mekanizmaları

Kupa Terapisi;

  • İntertisyel alanda negatif bir basınç artışı sağlayarak damarsal geçirgenliği artırır. Damarlardaki aktif dolaşan toksinler önce interstisyel (hücreler arası) alana, oradan da vücut dışına alınarak toksik yük hafifletilir.
  • Normalde interstisyel (hücreler arası) alandaki sıvı lenfatik sistem tarafından dolaşım sistemine alınır. Kupa terapi intertistel sıvının lenfatik dreneajını kolaylaştırarak lenfatik sisteme destek verir.
  • Cilde atılan çizikler ile langerhans hücrelerinin uyarılması sağlanarak, immun sistem hücreleri aktive edilir.
  • Serbest sinir uçlarının uyarılması deri, sinir sistemi ve organ etkileşimleri üzerinden iç organlarda endokrin fonksiyonların yönetilmesi sağlanır.
  • Bağ dokusundaki toksinlerin elimine edilerek ortadan kaldırılması sağlanır.
  • Dolaşımdaki toksinlerin seyreltilebilmesi için kapasite artışı sağlanır.
  • Nitrikoksit, beta endorfin, ACTH gibi biyoaktif kimyasalların salınımını artırır.
  • Kupa terapisi mekanik etkisi ile vücutta bazı değişikliklere yol açar. Vakum etkisiyle hastalığa sebep olan maddelerin vücuttan uzaklaştırılarak seyreltilmesi sağlanır. Mikrosirkülasyon hızlandırılarak kan akışı rahatlatılır, doku perfüzyonu (beslenmesi) geliştirilir ve böbreklerin süzme işlemi artırılır. İlaveten lenf akışı da hızlandırılarak bağışıklık sisteminin güçlenmesi, bakterilerin atılması, elsudat/transudat sıvının atılması ve detoksifikasyonun hızlanması sağlanır. Yine son yıllarda mekanik etkilerin hücresel düzeyde etkilerini araştıran mekanobiyoloji çalışmalarında mekanik gerim etkisinin hücrelerin gen ifadesini değiştirdiği yönünde bulgular vardır.

Buradan da anlaşılacağı gibi halk arasında yaygın bir yanlış kullanım olarak hacamat aslında kan aldırma metodu değildir. Hacamatta alınan doku sıvısının miktarından çok içindeki toksin konsantrasyonunun klinik iyileşme ile orantılı olduğu unutulmamalıdır. Taibah teorisi kupa uygulamasında en büyük tedavi edici etkinin bu CPS’lerin vücuttan uzaklaştırılması böylece dolaşımdaki konsantrasyonun azaltılması üzerinden işlediğini öne sürmektedir. Cilt altında toplanan sıvının içeriğine baktığımızda parçalanmış şekilli kan elemanları, endotoksinler, eksotoksinler ve bir miktar lenfoid intertisyel sıvı olduğu görülecektir.

Yukarıdaki yazı teşhis ve tedavi amacıyla değil bilgi vermek amacıyla yazılmıştır. Kupa Terapi ie ilgili merak ettiğiniz konuları sorabilir, sorunuzla ilgili öneriler isteyebilirsiniz.